Voor SvdJ.nl sprak ik met de innovatie-aanjagers van negen omroepen. Van de VPRO tot SBS tot Omroep Brabant. Hoe loodsen zij hun organisatie de digitale wereld in? Hoe bereik je jongeren zonder de trouwe luisteraar en kijker te vervreemden?
Ik begon bij drie publieke omroepen: de VPRO, KRO-NCRV en BNN-VARA. Bij die laatste omroep worden zuiver audiovisuele formats steeds vaker naar de achtergrond gedirigeerd ten faveure van digitale uitingen. “Er is dan bijvoorbeeld in een format nog wel een tv-uitzending, maar de levenslijn is online”, vertelde BNN-VARA’s hoofd Digitaal Wilko van Iperen.
Ook bij de KRO-NCRV worden dergelijke crossovers ontwikkeld. “Radio en tv gaan bij ons op in hybride vormen”, zei directeur Taco Rijssemus. Een voorbeeld van zo’n hybride format is onderzoeksprogramma De Monitor. Rijssemus ziet nieuwe media als versterking van oude media en vice versa. “Dat de oude media compleet zullen verdwijnen is een klassieke denkfout.”
Over hoe De Monitor op een nieuwe manier crowdsourcet:
De NPO wordt vaak een starre en ouderwetse visie verweten. Maar de individuele publieke omroepen bewegen zich naar mijn indruk opvallend vrijmoedig over digitale paden. En zij niet alleen: ook de commerciëlen doen hun best om te moderniseren.
RTL & SBS
“RTL wil een online relatie met het publiek”, vertelde RTL Nieuws-uitgever Joris van Lierop. Dat klinkt misschien als vluchtige marketingtaal, maar er zit een doordachte overweging achter. Door op internet herkenbaar te zijn qua profiel en tone-of-voice betrek je mensen bij je merk. En dat is essentieel voor nieuwsorganisaties, die zich scherp moeten onderscheiden in de online informatiewaas.
Nieuwe media zullen de oude niet vervangen (Taco Rijssemus)
Bij SBS kon/wilde opvallend genoeg niemand uit de organisatie zelf iets over innovatie vertellen. We moesten het doen met een perswoordvoerder. Deze vertelde dat SBS een aantal populaire vloggers van YouTube naar het online kanaal S1.tv heeft getrokken. De S1-items komen weer deels op tv. Zouden de items de gewenste verjonging van het publiek bereiken? Of blijven Snapchat en YouTube voor Enzo Knol-achtigen en hun kijkers nu eenmaal de natuurlijke habitat ?
In de regio
Ik sprak ook met regionale omroepen, die misschien een stoffig imago hebben. De vier RO’s die ik onder de loep nam waren opvallend vooruitstrevend en online-savvy.
Neem Omroep Brabant: de website van die omroep staat in de landelijke landelijke nieuws-toptien (nog boven nrc.nl). De Brabanders zetten sterk in op online en social, en proberen content zoveel mogelijk af te stemmen op het specifieke platform (‘channel management‘). Elk sociaal medium heeft zijn eigen dynamiek – daar staan veel redacties nog niet zo bij stil.
Spagaat
Hoewel bereidwilligheid tot innovatie bij omroepen optimistisch stemt, staan zij voor een hels karwei. De kennis, werkstructuren en technologie bij omroepen zijn nog altijd grotendeels gericht op klassieke radio en tv. Die praktijk op de werkvloer laat zich niet zomaar kneden naar de nieuwste (informatie)technologische mogelijkheden. “Er zijn nog grote vragen”, in de woorden van Van Lierop (RTL).
Omroepen zitten in een spagaat: ze kunnen niet zomaar hun hele organisatie omgooien
Natuurlijk hebben alle traditionele media het moeilijk, ook print. Toch is het voor schrijvende redacties makkelijker om te switchen naar online dan voor radio- en televisiemakers. Heel kort door de bocht gezegd is de stap van tikken voor papier naar tikken voor online minder groot dan de stap van lineaire radio/tv naar digitale audiovisuele concepten.
Omroepen zitten in een spagaat: ze moeten nóg beter worden in wat ze al deden om het massapubliek dat nu (nog) luistert en kijkt te behouden – maar zich tegelijkertijd voorbereiden op het moment dat de massa (ook oudere leeftijdsgroepen) naar nieuwe media verhuizen.
Om die twee belangen elkaar niet te laten bijten, leggen verschillende omroepen een soort proeftuinen aan, ‘interne startups’, waarvoor nieuwe en jonge teams worden aangetrokken. Die krijgen dan carte blanche om te experimenteren en fouten te maken, om te leren wat een moderne omroep wel en niet moet doen. Kortom: struikelend de toekomst in.
Fotocredits: Omroep Brabant